Το Βιβλίο των Χαμένων Πόλεων παίζει με τη φύση της φωτογραφικής εικόνας, με το κύρος του κειμένου και με την αμφίρροπη ιδιότητα της ιστορικής μαρτυρίας. Είναι σχόλιο πάνω στην κατασκευή και την ερμηνεία του τοπίου, και τον τρόπο με τον οποίο η ανάγνωση του τοπίου επηρεάζεται από την ιστορία. Τέλος, όπως και η ίδια η ιστορία, είναι ένας λαβύρινθος όπου αλήθεια και ψέμα συνυφαίνονται.
Γ.Σ.
Ιστορικό
Το έργο The Book of Lost Cities δημιουργήθηκε κατόπιν ανάθεσης του Joan Fontcuberta, καλλιτεχνικού διευθυντή των Διεθνών Φωτογραφικών Συναντήσεων της Αρλ το 1996. Συμπεριλαμβάνει δέκα μοναδικά τρίπτυχα, αποτελούμενα από μια κεντρική, έγχρωμη φωτογραφία, πλαισιωμένη δεξιά από σχηματικό χάρτη και αριστερά από ολοσέλιδο κείμενο. Παρουσιάσθηκε για πρώτη φορά στο αρχαιολογικό μουσείο της Αρλ (Musée de l’Arles Antique) στις Διεθνείς Συναντήσεις. Η εκδοχή αυτή κατασκευάσθηκε από τους τεχνικούς των Συναντήσεων βάσει εξ’ αποστάσεως οδηγιών του καλλιτέχνη, με ξεχωριστά μεταλλικά πλαίσια και με γαλλικά κείμενα. Η ίδια πάντα εκδοχή παρουσιάσθηκε στο Παρίσι την επόμενη χρονιά (1997), και εν συνεχεία καταστράφηκε από τον καλλιτέχνη. Το 1998 ολόκληρη η σειρά κατασκευάσθηκε εκ νέου στο Λονδίνο υπό την άμεση επίβλεψη του καλλιτέχνη, αυτή τη φορά ως μονοκόμματες, ξύλινες κατασκευές χωρισμένες στα τρία και με ενσωματωμένο φωτισμό φθορίου, ενώ εικόνες, κείμενα και χάρτες (στα αγγλικά) τυπώθηκαν ως φωτεινές διαφάνειες. Το 2000 το έργο παρουσιάσθηκε στη Θεσσαλονίκη στα πλαίσια της Φωτογραφικής Συγκυρίας, με ορισμένα από τα κείμενα μεταφρασμένα στα ελληνικά. Το 2005, το έργα δημοσιεύθηκε ως artist's book από την expose verlag του Βερολίνου.
Περιγραφή
Δέκα μοναδικές ξύλινες κατασκευές (έγχρωμες διαφάνειες, μαυρόασπρα κείμενα και χάρτες, λαμπτήρες φθρορισμού, ξύλο), 44 x 128 x 10 εκ.
Ιστορικό εκθέσεων
• 1996 Musée de l’Arles Antique, Rencontres Internationales Photographiques, Arles, Γαλλία
• 1997 Forum Culturel, Le Blanc-Mesnil, Παρίσι
• 1998 Wigmore Fine Art, Λονδίνο
• 2000 Lola Nikolaou Gallery, Θεσσαλονίκη
• 2004 Les prix des Rencontres, Rencontres Internationales Photographiques, Arles (ομαδική)
• 2006 Arts Centre, American College in Greece, Αθήνα
• 2013 Ting-Ting Chen: The Atlas of Places do not Exist, Corner, Λονδίνο
• 2016 Τόποι Μνήμης, Μουσείο Μπενάκη, Αθήνα (ομαδική)
Δημοσιεύσεις
• Réels, Fiction, Virtuel, Rencontres Internationales de la Photographie, Arles 1996. Essay by Yves Abrioux , “Lost and found: on the epistemological politics of photographs”.
• The Book of Lost Cities, Wigmore Fine Art, London 1998 (catalogue)
• The Book of Lost Cities, ex pose verlag, Berlin 2005. Essays by Yves Abrioux and Joan Fontcuberta.
Βιβλιογραφία
• Jean-Christian Fleury, “Arles 96”, Photographies Magazine, Paris, summer 1996
• Joan Fontcuberta, “Archeologies of Tomorrow”, Camerawork 24/2, S. Francisco, Fall 1997
• Richard D. North, “Cornelia, you have a cheating art”, The Independent, London, 26.5.98
• Ian Jeffrey, “John Stathatos, Wigmore Fine Art”, Untitled 16, Summer 1998
• Roy Exley, “The Book of Lost Cities”, Creative Camera 352, June 1998
• Richard Pinsent, “Not all ancient ruins”, The Art Newspaper, London, July 1998
• Ian Jeffrey: “John Stathatos: The Book of Lost Cities”, Portfolio 28, Edinburgh, Winter 1998
• Νίκος Βατόπουλος: "Δέκα χαμένες πόλεις, ένα σύμπαν μνήμης", Καθημερινή, 3.3.2006
Άλλες αναφορές
• Το βιβλίο της άμμου (The Book of Sand / O livro da areia), Σεπτέμβριος 2019